Niet alleen koningin Beatrix, maar ook koningin Juliana behaagde het om Excelsior een Erepenning van Verdienste uit te reiken. Daar kwam ik achter toen ik onderzoek deed naar Koninklijke onderscheidingen die aan Surhuizumers zijn uitgereikt. Deze Erepenning die in 1965 is ingesteld door koningin Juliana is bedoeld voor verenigingen en stichtingen die minimaal 50 jaar bestaan. Uitreiking vindt alleen plaats bij het 50-jarig jubileum of een veelvoud van 25 jaar daarbij. En alleen dan als daartoe een gegronde reden bestaat.
Excelsior ontving deze Erepenning van Verdienste, zoals de Koninklijke Erepenning destijds werd genoemd,op 8 april 1971 tijdens het 60-jarig jubileum van de muziekverenging. Tijdens de receptie, die werd gehouden in de lokalen achter de Gereformeerde Kerk, “ontbrak het deze avond uiteraard ook niet aan sprekers”, zo lezen we in De Feanster over dit jubileum. “Iedereen wilde zijn felicitaties aanbieden. Als belangrijkste kan stellig genoemd worden burgemeester Ottevanger, die uit naam van Hare Majesteit de Koningin, deze avond bijwoonde en voor de vereniging een verrassing in petto had”, lezen we in het krantenbericht, “Hij had weinig woorden meer toe te voegen aan het vele geschrevene in de pers over dit korps en ook de vele langspeelplaten, die hun weg al hadden gevonden in de discotheek van de liefhebber, bewezen eens te meer het succes van dit korps. De burgemeester vroeg zich af, wie men deze avond zou moeten eren, de dirigent, het korps, de voorzitter? Hij had echter gauw de oplossing gevonden: We moeten allen eren, en dat kan ik niet beter doen, dan u met de volgende mededeling wellicht te verrassen. Via haar particuliere secretaris deelde Hare Majesteit de Koningin mede, dat het haar had behaagt aan Excelsior de ‘Erepenning van Verdienste’ toe te kennen. Deze penning, die nog slechts zes jaar bestaat, wordt nog maar vrij zelden en alleen dan, als daartoe een gegronde reden bestaat, uitgereikt. Op de penning staan de volgende woorden: Aan de ene zijde: ‘Juliana, Koningin der Nederlanden’ en aan de keerzijde: ‘Penning van Verdienste’. De burgemeester sprak de hoop uit, dat deze penning het vaandel van het korps lang zou mogen blijven sieren. Verder bood de burgemeester namens het gemeentebestuur nog een envelop met inhoud aan.
Voorzitter Hoogsteen verzocht de burgemeester de dank van het korps te willen overbrengen aan Hare Majesteit de Koningin, en als ze daar prijs op zou stellen, zullen we graag een mars weggeven in de Paleistuin.”
Jarenlang heeft de Erepenning bij toenmalig voorzitter Goffe Hoogsteen op zolder gelegen. Met het gereed komen van MFC “De Delfeart” in 2006, waar Excelsior haar eigen repetitieruimte heeft gekregen, is ook het archief hier naartoe verhuisd. Ongeopend is toen het archief met medailles, oorkondes en andere paperassen weer opgeborgen. Zonder het te weten zat dus ook de ‘Erepenning van Verdienste’ tussen al die spullen.
Sape Wouda, de huidige voorzitter, was dan ook zeer verrast, toen hij hoorde dat Excelsior in 1971 de ‘Erepenning van Verdienste’ had gekregen. In aanloop naar het 100-jarig jubileum van Excelsior in 2011 was het namelijk Sape Wouda die een aanvraag voor de Koninklijke Erepenning heeft gedaan bij de gemeente Achtkarspelen. De gemeente heeft op haar beurt de aanvraag weer door gespeeld naar de commissie van de koningin, die advies inwint en een voorstel aan de koningin doet. Wat uiteindelijk resulteerde in een toekenning van de Koninklijke Erepenning door koningin Beatrix aan Excelsior. Tijdens het jubileum van de muziekvereniging, op zaterdag 25 juni 2011, werd door waarnemend burgemeester Piet Adema de Koninklijke Erepenning uitgereikt.
Bovenstaande kop stond op dinsdag 28 juni 2011 in De Feanster. Naar nu blijkt was dit dus geen primeur voor Excelsior, maar is het wel uniek dat door twee vorstinnen een Erepenning aan de muziekvereniging is toegekend. Hieronder de kop van het krantenbericht uit De Feanster van vrijdag 9 april 1971, daags nadat koningin Juliana de Erepenning aan Excelsior had toegekend.
Opvallend is ook dat Excelsior destijds niet 50 jaar bestond maar 60 jaar, een jubileum waar volgens de regels geen Erepenning voor uitgereikt kon worden. Waarom het hare majesteit destijds toch heeft behaagt om Excelsior de Erepenning toe te kennen blijft onbekend. Maar desondanks is er, samen met de Eremedaille, wel weer een stukje geschiedenis van Excelsior boven tafel gekomen. En wie weet behaagt het ooit nog eens Zijne Majesteit de Koning…
Kornelis van Dekken
11 maart 2014
